آیا دریافت پتاسیم غذایی به کاهش وزن و درمان سندرم متابولیک کمک می کند؟

سندرم متابولیک

سندرم متابولیک که به عنوان مجموعه‌ای از تغییرات ناشی از چاقی، مانند چاقی مرکزی، مقاومت به انسولین، اختلالات چربی خون و فشار خون بالا شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر با افزایش شیوع و بار سلامت عمومی در سراسر جهان، مورد توجه فزاینده‌ای قرار گرفته است. تا به امروز، شواهد قابل توجهی نشان می دهد که سندرم متابولیک با دیابت، دیس لپیدمی، بیماری های قلبی عروقی، انواع خاصی از سرطان و بسیاری از شرایط دیگر مرتبط است.

همچنین بخوانید: سندرم متابولیک چیست؟

رژیم های غذایی و سندرم متابولیک

در رژیم های غذایی که برای درمان چاقی و سندرم متابولیک وجود دارد، اکثرا بر کاهش مصرف کالری و تنظیم میزان کربوهیدرات و چربی تمرکز دارد. اما توجه کمتری به این احتمال داده شده است که سایر اجزای رژیم غذایی می توانند به کاهش وزن و شاخص توده بدن (BMI) کمک کننده باشند. به نظر می رسد توجه به الکترولیت ها و دریافت مواد معدنی در رژیم های غذایی که برای کاهش وزن طراحی می شوند، موضوعی است که کمتر به آن توجه می شود.

تاثیر مصرف پتاسیم در رژیم غذایی بر سندرم متابولیک

به عنوان مثال، مطالعات بیان می کنند که به نظر می رسد مصرف پتاسیم از طریق رژیم غذایی در جمعیت عمومی در کشورهای غربی به طور قابل توجهی کمتر از میزان مصرف توصیه شده رژیم غذایی (DRI) ≥4.7 گرم است. به عنوان مثال، در نظرسنجی ملی سلامت و تغذیه III(NHANES) ، میانگین دریافت پتاسیم روزانه در بزرگسالان 2.9-3.2 گرم برای مردان و 2.1-2.3 گرم برای زنان بود. این یافته که نشان می دهد تنها 10 درصد از مردان و کمتر از 1 درصد از زنان میزان مصرف توصیه شده رژیم غذایی (DRI) پتاسیم را مصرف می‌کنند، بسیار قابل توجه بود.

رژیم های غذایی که بر افزایش مصرف پتاسیم تاکید دارند

دو رژیم غذایی توصیه شده که به طور گسترده تاکید به افزایش مصرف پتاسیم دارند، رژیم مدیترانه ای و رژیم غذایی DASH هستند. در یک مطالعه در مورد رژیم غذایی مدیترانه ای، پیروی بهتر از رژیم غذایی با مصرف بیشتر پتاسیم در رژیم غذایی و همچنین کلسیم و منیزیم مرتبط بود.

تاثیرات مصرف پتاسیم بیش از حد

مصرف بیشتر از حد متوسط پتاسیم (حدود صدک 75 مصرف ایالات متحده) نیز یکی از ویژگی های ذاتی رژیم غذایی DASH است. در حالی که بسیاری از مطالعات بالینی نشان دادند که مصرف زیاد پتاسیم، مانند رژیم غذایی DASH، با کاهش فشار خون مرتبط است، نقش بالقوه دریافت پتاسیم در کاهش وزن تاکنون توجه کمی را به همراه داشته است.

یک مطالعه در ایران نشان داد که دریافت سدیم در بین کودکان و نوجوانان ایرانی بالا و دریافت پتاسیم کمتر از سطح توصیه شده است و ارتباط مثبتی با چاقی داشت .

نسبت سدیم به پتاسیم

نتایج یک متاآنالیز و مرور سیستماتیک نشان داد که دریافت پتاسیم نباید به همین سادگی بررسی شود و به نظر می رسد نسبت سدیم به پتاسیم برای در نظر گرفتن مشترک سدیم و پتاسیم شاخص حساس تری برای چاقی باشد. علاوه بر این، افراد در بالاترین رده دریافت پتاسیم در مقایسه با افرادی که در پایین ترین دسته قرار داشتند، شانس کمتری برای سندرم متابولیک داشتند. همچنین این مطالعه اثر محافظتی دریافت کافی پتاسیم را بر چاقی و سندرم متابولیک نشان داد. علاوه بر این، مصرف کافی پتاسیم ممکن است نقش مهم تری در زنان نسبت به مردان ایفا کند.

شرح چگونه رابطه مصرف سدیم و پتاسیم با چاقی

چندین مکانیسم ممکن است ارتباط مصرف سدیم و پتاسیم را با خطر چاقی توضیح دهند. اولاً، رژیم‌های حاوی سدیم بالا و پتاسیم کم اغلب پرکالری هستند و بنابراین ممکن است باعث افزایش وزن شوند. علاوه بر این، رژیم غذایی با نمک زیاد از طریق تأثیر بر تشنگی ممکن است باعث مصرف بیشتر نوشیدنی های شیرین شده با قند، شود که با افزایش وزن مرتبط است. همچنین مطالعات تجربی نشان می دهد که مصرف بیشتر سدیم با افزایش فعالیت لیپوژنیک و تشکیل بافت چربی همراه است. علاوه بر این، جذب گلوکز و تبدیل آن به لیپیدها در سلول‌های چربی در موش‌ها با افزایش مصرف سدیم افزایش یافت.

مکانیسم دریافت پتاسیم در رژیم غذایی در رابطه با خطر چاقی کمتر شناخته شده است. پیشنهاد شده است که چاقی با عملکرد کانال پتاسیم مرتبط است. پتاسیم می تواند بر تجمع کربوهیدرات ها و هموستاز گلوکز تأثیر بگذارد و می تواند نقش مهمی در ترشح انسولین و متابولیسم کربوهیدرات ها داشته باشد . همچنین اثر محافظتی پتاسیم در برابر چاقی می تواند به دلیل دریافت زیاد میوه ها و سبزیجات به عنوان منابع اصلی پتاسیم در رژیم غذایی باشد . به طور خلاصه، مطالعات بیشتری برای روشن شدن مکانیسم دقیق اثر پتاسیم رژیم غذایی در کنترل چاقی مورد نیاز است.

نیاز روزانه به پتاسیم

نیاز روزانه پتاسیم: 3400 میلی گرم برای آقایان و 2600 میلی گرم برای خانم ها

غذاهای حاوی پتاسیم در رژیم غذایی

برای دریافت پتاسیم بیشتر در رژیم غذایی خود، می توانید منابع کم کربوهیدرات با پتاسیم بالا را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

آووکادو 1000 میلی گرم در هر آووکادوی بزرگ (200 گرم)

چارد سوئیسی یا برگ چغندر سوئیسی پخته شده 950 میلی گرم در هر کاپ (175 گرم)

اسفناج پخته شده 840 میلی گرم در هر کاپ (180 گرم)

قارچ پخته شده 550 میلی گرم در هر کاپ (150 گرم)

کلم بروکسل: 500 میلی گرم در هر کاپ (160 گرم)

کلم بروکلی پخته شده 460 میلی گرم در هر کاپ (160 گرم)

ماهی سالمون 430 تا 500 میلی گرم در 4 اونس (114 گرم)

کنگر فرنگی 345 میلی گرم در هر کنگر متوسط (121 گرم)

دانه شاهدانه 335 میلی گرم در هر اونس (30 گرم)

بادام 200 میلی گرم در هر اونس (30 گرم)

نتیجه گیری

پتاسیم با چاقی مرکزی و سندرم متابولیک در ارتباط است. مصرف روزانه پتاسیم کافی می تواند خطر ابتلا به چاقی و متابولیک را کاهش دهد. علاوه بر این، مطالعات از دریافت کافی میوه ها و سبزیجات که منابع اصلی پتاسیم هستند، برای گنجاندن در رژیم های کاهش وزن حمایت می کند.

توجه: اگر فشار خون بالا، بیماری قلبی، بیماری کلیوی دارید یا برای هر بیماری دیگری، دارو مصرف می کنید، قبل از مصرف مکمل پتاسیم حتما با پزشک خود صحبت کنید.