پیش دیابت و اصلاح سبک زندگی: زنگ خطری به نام پیش دیابت
پیش دیابت
پیش دیابت وضعیتی است که در آن سطح گلوکز خون افراد بالاتر از حد طبیعی است اما به اندازه کافی بالا نیست که به عنوان دیابت طبقه بندی شود. افراد مبتلا به پیش دیابت در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.بر اساس یافته های یک مطالعه کوهورت 9 ساله در ایران، بروز پیش دیابت حدود 32.8 درصد در میان بزرگسالان ایرانی بالای 20 سال گزارش شده است[۱]. پیش دیابت اکنون به عنوان یک وضعیت برگشت پذیر شناخته شده است که خطر ابتلا به دیابت را در افراد افزایش می دهد. عوامل خطر سبک زندگی برای پیش دیابت عبارتند از اضافه وزن و کم تحرکی.
معیارهای تشخیصی انجمن دیابت آمریکا برای گلوکز طبیعی، پیش دیابت و دیابت 2
معیارهای تشخیصی پیش دیابت و دیابت در جدول 1 نشان داده شده است.[۲]
| تست دیابت | هموگلوبین A1c % | گلوکز خون ناشتا, mg/dL | تحمل گلوکز خوراکی, mg/dL |
|---|---|---|---|
| مطلوب /طبیعی | < 5.7 | < 100 | < 140 |
| پیش دیابت | 5.7–6.4 | 100–125 | 140–199 |
| دیابت | ≥ 6.5 | > 125 | > 199 |
عوامل خطر پیش دیابت و زمان مناسب آزمایش
انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند که آزمایش دیابت از 45 سالگی برای همه بزرگسالانی که اضافه وزن دارند (شاخص توده بدنی [BMI] ≥ 25 کیلوگرم بر متر مربع) و هر یک از عوامل خطر اضافی زیر را دارند، شروع شود[۳]:
- عدم تحرک بدنی
- فشار خون بالا یا سابقه بیماری قلبی عروقی
- سطوح پایین کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا و تری گلیسیرید بالا
- بستگان درجه یک مبتلا به دیابت
- سابقه افزایش قبلی سطح گلوکز خون یا اندازه گیری HbA1c
- زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک
- سابقه دیابت بارداری یا تولد نوزادی با وزن بیش از 4 کیلوگرم
- عضو یک گروه نژادی قومی یا اقلیت خاص
محققان به این نتیجه رسیده اند که سطح HbA1c ارتباط مستمری با خطر دیابت دارد. به نحوی که خطر نسبی دیابت در صورتی که HbA1c بیشتر یا مساوی 6% باشد در مقایسه با HbA1c 5% یا کمتر، 20 برابر بیشتر است[۴]. بر اساس نظر متخصصان انجمن دیابت آمریکا، تا 70 درصد از افراد مبتلا به پیش دیابت در نهایت به دیابت مبتلا خواهند شد. اگر روند فعلی ادامه یابد، تا سال 2050 از هر 3 بزرگسال، 1 نفر به دیابت مبتلا خواهد شد[۵].
مداخله در سبک زندگی
درمان دیابت از برخی از عوارض ویرانگر آن جلوگیری می کند، اما تشخیص دیابت اغلب تا زمانی که عوارض ایجاد شود به تعویق می افتد. از آنجایی که روش های فعلی درمان دیابت از همه عوارض مرتبط با این بیماری جلوگیری نمی کند، پیشگیری از دیابت و حتی پیش دیابت ترجیح داده می شود. محققان پیشگیری از دیابت، مطالعات متعددی را منتشر کرده اند که نشان می دهد دیابت نوع 2 ممکن است با رژیم غذایی و ورزش قابل پیشگیری باشد.[۶]
در یکی از این مطالعات محققان این فرض را مطرح کردند که مداخله در سبک زندگی می تواند از ابتلا به دیابت جلوگیری کند یا آن را به تاخیر بیندازد[۷]. محققان به طور تصادفی بیماران مبتلا به پیش دیابت را برای دریافت دارونما یا برنامه اصلاح سبک زندگی با هدف حداقل 7 درصد کاهش وزن و حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی در هفته تقسیم بندی کردند. میانگین سنی شرکت کنندگان 51 سال و BMI 34 کیلوگرم بر متر مربع و میانگین پیگیری 2.8 سال بود. بروز دیابت در گروه دارونما و سبک زندگی به ترتیب 11 و 4.8 مورد در هر 100 نفر در سال بود. مداخله سبک زندگی باعث کاهش 58 درصدی در مقایسه با دارونما شد. شرکت‌کنندگانی که به مداخله سبک زندگی اختصاص داده شدند نسبت به شرکت‌کنندگان در گروه دارونما کاهش وزن و افزایش فعالیت بدنی بیشتری داشتند.
میانگین کاهش وزن در گروه مداخله دارونما و سبک زندگی به ترتیب 1 کیلوگرم و 6/5 کیلوگرم بود. تجزیه و تحلیل بیشتر این مطالعه نشان داد که اگر بیماران مبتلا به پیش دیابت مداخله ای دریافت نکنند، در 37 درصد از آنها طی 4 سال آینده دیابت ایجاد می شود. برنامه اصلاح سبک زندگی درصد افراد مبتلا به پیش دیابت را که دیابت در آنها در عرض 4 سال احتمالا ایجاد می شد را به تقریباً 20% کاهش داد.
راه های اصلاح سبک زندگی
فعال باشید
هنگامی که ورزش می کنید، بدن شما از قند موجود در خون برای سوخت تمرین استفاده می کند. با گذشت زمان، فعالیت بدنی منظم می تواند سطح کلی گلوکز شما را کاهش دهد. شما همچنین نسبت به انسولین در بدن خود حساس تر خواهید شد.
شما باید حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش با شدت متوسط داشته باشید. 30 دقیقه در روز، 5 روز در هفته را هدف گذاری کنید. که با مشورت با کارشناسان این حوزه ورزش های متناسب با شرایط خود را دریافت کنید.
کاهش وزن
همه افراد مبتلا به پیش دیابت نیازی به کاهش وزن ندارند. اما اگر اضافه وزن دارید، کاهش 5 تا 10 درصد وزن بدن می تواند شانس ابتلا به دیابت را تا بیش از نصف کاهش دهد. از کاهش چربی شکمی ممکن است به شما کمک کند قند خون خود را بهتر کنترل کنید.
رژیم غذایی خود را تغییر دهید
در پیش دیابت، قند موجود در غذا در جریان خون شما شروع به انباشته شدن می کند، زیرا انسولین نمی تواند به راحتی قند را به سلول های شما منتقل کند. نسبت مناسب بین درشت مغذی ها (چربی، پروتئین و کربوهیدرات) بویژه مقدار و نوع کربوهیدراتی که در یک وعده غذایی مصرف می کنید بر قند خون شما تأثیر می گذارد. اگر تشخیص پیش دیابت را دریافت کرده اید، کارشناسان تغذیه می توانند با تنظیم یک رژیم غذایی مناسب به شما کمک کنند.
به اندازه کافی بخوابید
مطالعات نشان می دهد که کم خوابی می تواند کنترل قند خون و اشتهای شما را دشوارتر کند. به همین دلیل است که اگر کمتر از 5 تا 6 ساعت در شب بخوابید، احتمال چاقی و دیابت نوع 2 شما افزایش می یابد. اگر کیفیت خواب شما بد باشد، شانس شما نیز بالاتر است.[۸]
همچنین بخوانید: کیفیت و کمیت خواب: ابزاری برای پیشگیری از دیابت
سیگار نکشید
مطالعات نشان می‌دهد افرادی که سیگار می‌کشند بیشتر از افراد غیرسیگاری در معرض ابتلا به پیش دیابت هستند[۹] . سطوح بالای نیکوتین استفاده از انسولین را برای بدن دشوارتر می کند. سیگار کشیدن همچنین به سلول های شما آسیب می زند به گونه ای که محققان بیان می کنند که می تواند منجر به دیابت می شود.
همچنین بخوانید: سیگار کشیدن چگونه منجر به دیابت می شود؟
افسرده نباشید تا دیابت نگیرید!
افسردگی و دیابت با هم مرتبط هستند؛ علاوه بر این، یک مطالعه[۱۰] نشان داد که افسردگی خود یک عامل خطر برای دیابت نیست. در عوض، فعالیت های مرتبط با افسردگی، مانند کم تحرکی، رژیم غذایی نامناسب و چاقی، منجر به دیابت می شود. علاوه بر این، داروهای پزشکی مورد استفاده برای درمان افسردگی نیز بر بروز دیابت نوع 2 تأثیر می گذارد.
همچنین بخوانید: آیا ارتباطی بین دیابت و افسردگی وجود دارد؟
چکاپ منظم انجام دهید
پزشک شما می تواند چکاپ شما را بررسی کند تا از وضعیت شما آگاهی پیدا کند. پزشک به شما می گویید که آیا تغییرات سبک زندگی‌تان مؤثر است یا نیاز به افزودن دارویی مانند متفورمین برای کمک به کنترل قند خون دارید. مهم است بدانید که پیش دیابت همیشه با علائم همراه نیست. یعنی می توانید آن را داشته باشید و آن را ندانید. اگر نگران هستید، آن را در چکاپ سالانه با پزشک خود در میان بگذارید.
مواردی وجود دارد که احتمال ابتلا به پیش دیابت را افزایش می دهد. پس ممکن است بخواهید قند خون خود را چک کنید اگر:
- اضافه وزن داشتن
- داشتن 45 سال یا بیشتر
- داشتن والدین، برادر یا خواهر مبتلا به دیابت نوع 2
- کمتر از 3 بار در هفته فعالیت بدنی داشته باشید
- سابقه ابتلا به دیابت بارداری (دیابت در دوران بارداری) یا به دنیا آوردن نوزادی با وزن بیش از 4 کیلوگرم
- ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک
تشخیص پیش دیابت به معنای ابتلا به دیابت نوع 2 نیست. شما هنوز هم می توانید برای پیشگیری یا به تاخیر انداختن دیابت نوع 2، انتخاب های سبک زندگی سالمی داشته باشید. در عین حال، این تغییرات احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و سایر مشکلات سلامتی را نیز کاهش می دهد.
- خبر خوب این است که اگر به پیش دیابت مبتلا هستید، برنامه تیم پزشکی کتونیا می تواند به شما کمک کند تا در سبک زندگی خود تغییراتی ایجاد کنید تا از دیابت نوع 2 و سایر مشکلات جدی سلامتی جلوگیری کرده یا به تاخیر بیاندازید.از خودتان بپرسید آیا زمان تغییر فرا نرسیده است؟ بهترین زمان برای پیشگیری از دیابت نوع 2 همین الان است.
منابع
- ↑ Pre-diabetes tsunami: incidence rates and risk factors of pre-diabetes and its different phenotypes over 9 years of follow-up
- ↑ Diagnosis and classification of diabetes mellitus
- ↑ American Diabetes Association Summary of revisions to the 2011 clinical practice recommendations
- ↑ A1C level and future risk of diabetes: a systematic review
- ↑ HbA1C 5.7–6.4% and impaired fasting plasma glucose for diagnosis of prediabetes and risk of progression to diabetes in Japan (TOPICS 3): a longitudinal cohort study
- ↑ Diabetes Prevention Program Research Group Effect of regression from prediabetes to normal glucose regulation on long-term reduction in diabetes risk: results from the Diabetes Prevention Program Outcomes Study
- ↑ Diabetes Prevention Program Research Group Reduction in the incidence of type 2 diabetes with lifestyle intervention or metformin
- ↑ Association of risk factors with type 2 diabetes: A systematic review
- ↑ A Report of the Surgeon General. How Tobacco Smoke Causes Disease: What It Means to You
- ↑ Depression and risk for diabetes: a meta-analysis